Symbole w filmie. Kod da Vinci.

Róża Tudorów bądź Róża Lutra – jest to jeden z elementów heraldycznych dynastii Tudorów. Wyeksponowany na tle innych elementów dzięki tzw. Wojnie dwóch róż. Drugim znaczeniem symbolu jest kontekst luterański. Róża o podobnej formule graficznej stała się symbolem reformacji, a zarazem logiem większości kościołów ewangelicko-augsburskiech. W tym wypadku opatrzona jest ona również krzyżem pośrodku znaku. W filmie powiązany jest on z legendą jakoby Maria Magdalena brzemienna z Jezusem uciekła do Francji dając początek dynastii Merowingów.

Symbole w filmie. Skarb narodów.

Oko opatrzności jest symbolem wywodzącym się ze starożytnego Egiptu gdzie występowało pod postacią oka Horusa. Znak ten znaczenie o jakim mówimy w czasach nam współczesnych zyskał dopiero na przełomie wieku XVII i XVIII. W tym czasie zaczął być postrzegany jako symbol trójcy świętej, która obserwuje wydarzenia dziejące się na ziemi. Stąd zamknięcie oka w formie trójkąta. Z czasem inne organizacje zaczęły stosować ten symbol jako swój znak rozpoznawczy. Jest ona czasami utożsamiany w ikonografii wolnomularskiej z Wielkim Budowniczym Wszechświata (Wielkim Architektem Wszechświata). I do tego wątku nawiązuje jego pojawienie się w filmie Skarb Narodów, gdzie dostrzeżony jest na odwrocie jednodolarowego banknotu.

Symbole w filmie. Więzień nienawiści.

Swastyka jest jednym z symboli, które został w brutalny sposób przywłaszczone a następnie utożsamione z określoną, dodajmy nie najlepiej wspominaną grupa – nazistami. Jednak powszechność występowania tego znaku na naszym globie oraz jego geneza nie pozostawiają złudzeń , że jest to symbol o niespotykanej skali występowania. Spotykamy go nie mal we wszystkich kulturach, mitologiach we wszystkich zakątkach świata – zupełnie niezależnie od siebie, za to z reguły w podobnym kontekście semiotycznym. Mówimy oczywiście o personifikowaniu w jego postaci idei słońca. Występuje w buddyzmie, wierzeniach czarnego lądu, mitologi celtyckiej a nawet symbolice judeochrześcijańskiej. W filmie pt. Więzień nienawiści interpretowany jest oczywiście przez pryzmat ruchów neonazistowskich w USA, dlatego tym bardziej chciałem przedstawić jego genezę, by każdy kto go zobaczy w różnych miejscach świata miał świadomość faktu, iż może on oznaczać coś całkowicie innego niż reprezentował pod koniec pierwszej połowy wieku XX.

Symbole w filmie. HP & Insygnia Śmierci.

 

Insygnia śmierci to znak powstały przy okazji kreacji fikcyjnego świata w książce z serii traktującej o Harrym Potterze pióra J.K Rowling, na podstawie, której to z kolei powstała seria filmów. Jego geneza wyjaśniona jest w szkatułkowej formule konstrukcji książki poprzez umieszczenie fikcyjnej przypowieści o trzech braciach i śmierci wewnątrz utworu. Linia symbolizuje czarną różdżkę, przymiot śmierci na który zdecydował się najstarszy z braci. Koło, które ją okala to kamień wskrzeszenia, który pozwalał przywoływać widma zmarłych osób. Te dwa elementy zamykają się w trzecim – trójkącie. Jest on emanacją idei niewidzialności w postaci specjalnej peleryny. W myśl toku rozumowania autorki zdobycie wszystkich trzech Insygniów czyni ich posiadacza władcą śmierci.

Symbole w filmie. Pasja.

 

Zastanawiającym faktem jest właśnie proces stawania się symbolem. Nie wiem czy ktoś przeprowadzał badania w tej materii, ale byłbym się w stanie założyć o dobrego gatunku trunek, że 80 % chrześcijan jest niemalże pewna, że krzyż był ich symbolem od zawsze (czyli od ukrzyżowania Jezusa Chrystusa). Mało brakowało a nigdy by się nim nie stał. Były nim za to ryby, paw, baranek, PaX czy Alfa i Omega. Krzyż do roku 313 jak symbol był niemalże nielegalny, w 325 na soborze nicejskim stał się tolerowany a dopiero w roku 692 w pełni akceptowany i oficjalny. Dodatkowo nie jest on domeną jednej mitologi. Setki lat wcześniej był już fukcjonujacym znakiem rozpoznawczym egipskiego boga Ozyrysa w postaci symbolu Ankh. Wynikał on z połączenia męskiego i damskiego pierwiastka płciowego i miał w swym zakresie znaczeniowym zapis o pokonaniu za pomocą życia śmierci. Brzmi znajomo? Ma on bardzo mocny wydźwięk w dziele filmowy Mela Gibsona pt. Pasja, gdzie jego interpretacje można znacznie poszerzyć w zależności od świadomości kulturowej odbiorcy.

Symbole w filmie. Piąty element.

Ciężko wyznaczyć granice pomiędzy symbolem „prawdziwnym” a symbolem fikcyjnym. Bo przecież każdy z symboli najpierw musiał być wymyślony, więc tego typu określenie wydaje się być daleko niedoskonałe. Światło stworzenia, pochodzące z filmu piąty element w doskonały sposób obrazuje proces tworzenia symbolu lub nawet całych systemów. Opisywany znak bowiem nie funkcjonuje w oderwaniu od równie fikcyjnego, choć zakorzenionego w semiotyce systemu. Tytułowy piąty element – światło stworzenia jest bowiem ukoronowaniem zestawienia pozostałych czterech: wody, ognia, ziemi i wiatru. System ten jest przeniesieniem bardzo popularnego modelu symbolicznego z czasów prehistorycznych oraz starożytnych.

Symbole w filmie. Jestem bogiem.

Lemniskata to symbol, który jest powszechnie znany nie ze swej nazwy a wyglądu i zastosowania. Wywodzi się on bezpośrednio z matematyki i oznacza po prostu nieskończoność. Został on po raz pierwszy zaproponowany przez Johna Wallisa, angielskiego matematyka w roku 1655. Co ciekawe miał on z początku znaczenie czysto matematyczne pomimo tego iż jego twórca był również teologiem. Zyskał on jednak z czasem cechy również sugerujące nieskończoność zjawisk i pojęć i zaczął być używany w obszarze kultury i sztuki … oraz popkultury. Ostatnio mogliśmy go dostrzec przy okazji filmu Limitless (Jestem bogiem), który opowiada o świeżo wynalezionym panaceum, które pozwala na dostęp do całego, nieprzebranego potencjału jaki daje nam nasz mózg.

Symbole w filmie. Constantine.

Siarka doskonałości (Symbol Czerwonego Księcia, Czerwony Król). Jest to symbol pochodzący z XVII wiecznych dzieł alchemicznych, po raz pierwszy użyty w traktacie Lustro prawdy autorstwa Eugeniusa Philalethesa. Zamknięcie płonącego ognia wewnątrz trójkątnej formy opatrzone trzema strzałkami reprezentuje Perfekcyjnego Czerwonego Króla, Siarkę Filozofów. W alchemii siarka reprezentuje, męski, słoneczny pierwiastek. W kontekście chemicznym czerwona siarka jest mieszanką rtęci i siarki. Symbol ten zyskał drugie życie w filmie Constantine na podstawie na podstawie komiksu Hellblazer. Główny bohater po złożeniu dwóch elementów umieszczonych na obu rękach dokonywał wezwania anioła o imieniu Gabriel. Symbol ten wbrew swym nazwą ma charakter raczej protekcji przed siłami piekła, niż współdziałania z nimi.